AURKEZPENA
Maiatzean, denboraldiari amaiera emateko, Verdiren Otello izango da oholtzan, musika- eta antzerki-tentsioaren eztanda hutsa. Ezinbesteko obra da, konpositorearen azken-aurreko opera, hasierako lehen konpasetik bertatik bukaeraraino musika-indar liluragarri eta etengabeak zeharkatuta dagoena.
Istorio tragiko eta betiereko honetan, maitasuna, jeloskortasuna, arrazakeria, handinahia, manipulazioa eta engainua errepertorio verdiarraren azken-aurreko obran uztartzen dira, William Shakespeareren izen bereko draman oinarrituan, idazle ingeles unibertsalenari omenaldi aparta eginda.
Drama liriko honetako protagonistak gorpuzteko, kontuan hartuta hiru rol nagusiak musikalki eta dramatikoki Verdiren zorrotzenen artean daudela, ABAOk honako hauek jarriko ditu artista-taldearen buru: Jorge de León tenorra, Bilbora Otello antzeztera eta “Esultate” indartsuari, lirikaren munduko tenorrarentzako sarrera ospetsu eta zailenetakoari, ahotsa jartzera itzuliko dena; Ermonela Jaho soprano albaniar aparta, Desdemonaren rola jokatuko duena, tragediako biktima, maitasun garbiaren, fedearen eta errukiaren bertuteak bereizgarri dituena; eta Claudio Sgura, erreferentziazko baritono verdiarra, Jago eta haren trikimailuak hezurmamituko dituena.
Musika Francesco Ivan Ciampa zuzendari italiarraren esku egongo da, zeinak, Bilbao Orkestra Sinfonikoa zuzenduz, ahalik eta etekin handiena aterako dion partiturari, Bussetoko jenioaren bilakaeraren gailurra den horri.
Agertokian, ABAO Bilbao Operaren ekoizpena, Ignacio Garcíak sortua eta 2015ean estreinatua. Eszenografia zaindu, soil eta dotorean, haute couture jantzi ikusgarriak izango dira, oso koloretsuak eta xehetasun dotorez josiak, Lorenzo Caprile diseinatzaile bikainaren eskutik.

FITXA ARTISTIKOA
ANTZEZLEAK
- Otello
- Desdemona
- Jago
- Cassio
- Emilia
- Roderigo
- Ludovico
- Montano
- Un Araldo
TALDE ARTISTIKOA
- Director Musical
- Director De Escena
- Orquesta
- Producción
MULTIMEDIA
AUDIO
SINOPSIA
I. EKITALDIA
Zipre, portutik gertu; ostatu bat hurbil eta gaztelua urrunean. Gaua da eta ekaitz izugarria hasi da. Uharteko biztanleak itsasoari begira daude, Otelloren itsasontzia iristen ikusteko irrikaz. Azkenik, ontzia onik lehorreratu da eta Otellok garaipen-oihua zabalduz agurtuko du jendetza: salbatu duen ekaitzak berak abiatutako flota turkiarraren suntsipena burutu du. Desdemonagatik sentitzen duen maitasunak zapuztuta, Roderigo itotzeko prest dago, baina Iagok zentzuduna izan dadila aholkatuko dio. Otello gorrotatzen du, bere gainetik Cassio izendatu duelako kapitain, eta, Roderigori lagunduz, aldi berean desio duen mendekua lortuko du.
Zipretarrak beren garaipena ospatzen ari direla, Iagok Otelloren eta Desdemonaren osasunaren alde edatera gonbidatuko du Cassio, alkoholak ikaragarri eragiten diola jakitun. Iagok bultzatuta, Roderigo Cassiorekin borrokan hasiko da, dagoeneko mozkortuta dagoenarekin; Montano haiek geldiarazten saiatzean, Cassiok eraso egingo dio. Iagok hiria matxinatzea lor dezan estutuko du Roderigo. Otellok borroka eten eta, Montano zaurituta dagoela ikusirik eta Desdemonaren loaldia asaldatu dutelako suminduta, Cassio degradatuko du. Iagori herritarrak baretzeko aginduko dio. Otello eta Desdemona, dagoeneko bakarrik, beren ezkongai-harremanaren hastapenak gogoratuko dituzte.
II. EKITALDIA
Gazteluko areto bat, atzealdean lorategia duena. Iagok Otelloren begikotasuna berreskuratzen saia dadila iradokiko dio Cassiori, horretarako Desdemonari bere alde egiteko eska diezaiola esanez, barrutik gaizkia egiteko duen berezko gaitasunarekin pozarren dagoela. Cassio Desdemonarengana hurbiltzen ari dela, Otello agertuko da, eta orduan Iago Cassioren jokamoldearekin kezkatuta balego bezala jokatzen hasiko da, plantak eginez; are gehiago, Cassiok eta Desdemonak maitasun-harremana dutela iradokiko du. Ondoren, suge batekin alderatuta, jeloskortasunarekin kontuz ibiltzeko ohartaraziko dio Otellori, emaztea etengabe zelatatzea aholkatzeaz batera. Zipretar-talde batek Desdemonari ongietorri-kanta bat abestu ondoren, emakumea erreguka hasiko zaio Cassiori, baina Otellok buruko minez dagoela esanez etengo du. Desdemona haren bekokia zapi batekin estaltzen saiatzean, gizonak zapia lurrera bota eta Emiliak jasoko du.
Desdemona barkamena eskatzen ari zaio senarrari, nahi gabe iraindu badu; gizonak agian bere koloreagatik eta adinagatik utzi diola emazteak maitatzeari darabil gogoan. Iagok zapia kenduko dio Emiliari, Cassioren etxean uzteko asmoz. Otellok alde egiteko aginduko dio Desdemonari eta Iagok hark emaztearengan duen konfiantza murriztarazten jarraituko du. Barne-bakea galdu duelako saminduta, Otello Desdemonaren desleialtasunaren frogak eskatzen hasiko da, eta orduan Iagok esango dio Cassiori lotan zegoela emazteari dion maitasuna traizionatzen entzun diola. Zapia ikusi duela ere esango dio, Otellok Desdemonari eskainitako lehen maitasun-erakusgarria, hain zuzen ere, non eta Cassioren eskuan. Otellok mendeku hartuko duela zin egin eta Iagok hala izan dadin bere esku dagoen guztia egiteko konpromisoa agertuko du.
III. EKITALDIA
Gazteluko areto handian, heraldo batek Veneziatik etorritako galera bat iritsi berri dela iragarriko du. Iagok hitzemango du Cassio Desdemonari dion maitasuna Otelloren aurrean traizionatzera bultzatuko duela. Desdemona beste behin Cassiori buruz hitz egiten saiatzean, Otellok zapia kopetaren inguruan lot diezaiola eskatuko dio. Emazteak hori egitea ezinezkoa duela ikusita, Otellok, erabat asaldatuta, zapia galdu izanak zorigaitzak ekarriko dizkiola ohartarazi eta fideltasunik eza leporatuko dio, eta haren malko eta errugabetasun-pretentsioei muzin eginez berarengandik aldenduko du.
Atsekabeak sorrarazitako oinazea, bere burua probatzeko balio izan duena, amorru bihurtuko da Iagok bultzatuta ezkutatu ondoren haren eta Cassioren arteko hizketaldia entzuten duenean, maltzurkeriaz ondutako elkarrizketa, batetik Desdemona eta bestetik Bianca prostituta, Cassiorekin zeharo maiteminduta dagoena, dituena hizpide. Otellok, dena entzun ezinik, gaizki interpretatuko du Cassioren dibertimendua, batez ere hark zapia atera eta bere etxean agertu delako harridura agertzean, Iagorekin batera barre egin bitartean. Turutek ontzi veneziarra heldu dela iragartzeaz batera, Otellok Desdemona hiltzea erabaki eta Iagok Cassioz arduratuko dela hitzemango du. Denak enbaxadoreari ongietorria egiteko bilduko dira. Otello Lodovicok ekarritako mezuak irakurtzen ari dela Desdemonari Cassio zein jatorra iruditzen zaion esaten entzun, eta jo egingo du. Veneziara deitu dutela eta bere ordezko Cassio izendatu dutela jakinaraziko du. Lodovico Desdemonarekin adiskidetu dadin saiatuko da, baina Otellok lurrera botako du emaztea. Cassio mailaz igo delako suminduta, Iagok hura erailtzeko estutuko du Roderigo, horrela Otello eta Desdemona Zipren geratuko liratekeelako. Otellok alde egiteko aginduko die denei, eta Desdemona berarengana hurbiltzen saiatzean madarikatu egingo du. Gero, konortea galduta lurrera eroriko da, eta orduan Iagok, pozarren, zera adieraziko du haren gorputz bizigabearen ondoan iseka eginez: “Ecco il Leone!”.
IV. EKITALDIA
Desdemona bere logelan oheratzeko prestatzen ari den bitartean, Emiliaren laguntzarekin, bihotza susmoz beteko zaio, eta zume bati buruzko kanta bat abestuz Barbara izeneko neska bat gogoratuko du, maite zuen gizona berarekin maiteminduta ez zegoelako hil zena. Emiliari gabon esan eta agurmaria bat errezatu ondoren, ohean sartuko da.
Otello logelan sartu, emaztea musu batekin esnatu, eta absolbitu gabeko bekatu guztiengatik barkamena eskatzeko otoitz egin dezala esango dio. Emakumeak Cassiorekin maitasun-harremana edukiz desleiala izan zaiola ukatu, eta bizia barkatzeko erregutuko dio. Otellok ito egingo du. Emilia agertuko da, Cassiok Roderigo hil duela, baina onik dagoela jakinarazteko asmoz. Orduan, Desdemonari hilzorian berriro errugabea dela esaten entzutean, laguntza eskatuko du. Zapiari dagokionez egia esango du, eta Montanok jakinaraziko du Roderigok ere, hil aurretik, konplotaz zekiena adierazi zuela. Iagok ihes egingo du, bere errua onartzeari uko eginda. Lodovicok Otelloren ezpata hartuko du, baina hark labana bat atera eta bere burua hilko du, Desdemonari hil bitartean musu emanez.